Mammografie
Een mammografie is een onderzoek van de borsten. Tijdens het onderzoek neemt een gespecialiseerde verpleegkundige röntgenfoto’s van de borst door deze kort samen te drukken tussen de mammograaf. Deze techniek zorgt voor een zo laag mogelijke straling en een zo duidelijk mogelijk beeld. Met behulp van mammografie kan ook een biopsie genomen worden.
Diagnostische versus screeningsmammografie
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen een diagnostische mammografie en een screeningsmammografie.
- Een diagnostische mammografie wordt voorgeschreven door een arts als er klachten zijn of als er extra opvolging nodig is (bijvoorbeeld bij familiale belasting). Standaard wordt hieraan een echografie van de borst gekoppeld om een meer getailleerd beeld te krijgen. Het resultaat ken je na enkele uren, na beoordeling van de radioloog.
- Een screeningsmammografie is een tweejaarlijkse uitnodiging om vroegtijdig mogelijke afwijkingen op te sporen. Dit wordt gratis aangeboden voor vrouwen tussen 50 en 69 jaar op uitnodiging van de bevolkingsdienst of voorgeschreven door de arts. Er worden vier beelden gemaakt. Het resultaat ken je na 1 tot 2 weken, na beoordeling van twee radiologen.
Voor het onderzoek
Een mammografie wordt enkel uitgevoerd op voorschrift van een arts of op uitnodiging van de bevolkingsdienst.
Een mammografie gebeurt best in de eerst helft van de menstruele cyclus, indien van toepassing. De aanbevolen frequentie is maximum 1 keer per jaar.
Het onderzoek zelf
Het onderzoek duurt 10 - 15 minuten.
Na het onderzoek
Na het onderzoek mag je de dienst meteen verlaten.
Wanneer je het resultaat krijgt, is afhankelijk van het soort mammografie er gebeurd is. De uitslag van een diagnostische mammografie krijgt de aanvragende arts normaal na ongeveer 2 uur. De resultaten van een screeningsmammografie zijn na 1 tot 2 weken beschikbaar. Dit omdat ook een radioloog bij de bevolkingsdienst deze beelden nakijkt voor een tweede lezing. De resultaten van een screeningsmammografie gaan naar de huisarts en eventueel je gynaecoloog. Ook jijzelf krijgt bericht via de post.
Veelgestelde vragen
Ik kreeg een afspraak via de bevolkingsdienst, kan ik deze verzetten?
Als je van de bevolkingsdienst een vrijblijvende uitnodiging voor een screeningsmammografie krijgt, wordt op deze uitnodiging een afspraak voorgesteld.
- Als deze afspraak voor jou past, vragen we je om dit te bevestigen.
- Wens je deel te nemen aan het onderzoek, maar past de datum niet? Dan kan je de afspraak Ook de locatie van het onderzoek kan je veranderen.
- Als je niet wenst deel te nemen aan dit onderzoek, vragen we je om de afspraak te annuleren. Dit kan telefonisch via het secretariaat Radiologie (050 36 53 85) of via de bevolkingsdienst (050 89 50 20).
Is een mammografie pijnlijk?
Het samendrukken van de borst tijdens de mammografie wordt door sommige vrouwen als lastig of pijnlijk ervaren. Voldoende compressie is echter nodig om een zo laag mogelijke straling en een zo duidelijk mogelijk beeld te bekomen. Probeer je zoveel mogelijk te ontspannen: dit vergemakkelijkt het positioneren en zorgt voor minder ongemak.
Welke kledij draag ik voor een mammografie?
Voor een mammografie moet je het bovenlichaam volledig vrij maken. Het is dus het makkelijkst als je een broek of rok aan hebt. Gebruik beter geen bodylotion of talk, dit bemoeilijkt het nemen van de foto’s of zorgt voor een slecht kwaliteit van de beelden.
Wanneer een mammografie laten nemen?
Een mammografie gebeurt best in de eerst helft van de menstruele cyclus, indien van toepassing. In deze fase zijn de borsten het meest ontspannen, wat maakt dat de druk, die nodig is voor kwalitatieve opnamen, beter verdragen wordt. Ook is het klierweefsel dan beter te beoordelen op de mammografie.
Is straling nadelig voor de gezondheid?
Straling wordt inderdaad geassocieerd met gezondheidsgevaar, meer bepaald met kanker. De huidige mammografietoestellen zijn ondertussen zo ontworpen dat een kwaliteitsvolle mammografie genomen kan worden met een zo laag mogelijke stralendosis. Op deze manier is er geen gevaar voor de gezondheid, op voorwaarde dat de aanbevolen frequentie niet overschreden wordt.
Help, ik moet nog een echografie van de borst krijgen?
Na een diagnostische mammografie wordt standaard ook een echografie van de borst uitgevoerd. Een combinatie van beide onderzoeken geeft een gedetailleerder beeld en is zeker bij veel klierweefsel een meerwaarde. Als de mammografiebeelden op zich duidelijk genoeg zijn, kan de radioloog beslissen om de echografie te laten vallen. Een bijkomende echografie betekent niet dat er (kwaadaardige) afwijking gezien werd op de mammografie.
Kan met het onderzoek alles gezien worden?
Iedereen wil zekerheid over het resultaat. Een mammografie is echter slechts een momentopname die informatie geeft over de toestand op een bepaald moment. Een mammografie of echografie geeft een waarschijnlijkheidsdiagnose, geen 100% zekerheidsdiagnose. Beginnende letsels (kleiner dan 3-4 mm) zijn nog te klein om zichtbaar te zijn op de mammografie of echografie. Daarom hebben deze onderzoeken in het kader van vroegtijdige opsporing van borstkanker slechts zin als ze op een regelmatige basis worden uitgevoerd.
Wat als ik zwanger ben of borstvoeding geef?
Als je (mogelijk) zwanger bent, meld dit aan de verpleegkundige: er wordt dan gekeken of er een andere onderzoekstechniek kan worden aangewend (zonder gebruik van X-stralen). Als je borstvoeding geeft, meld dit aan de verpleegkundige.
Ik ben niet mobiel, hoe verloopt een mammografie dan?
Een mammografie wordt altijd rechtstaand uitgevoerd en de armen moeten boven het hoofd geheven worden. Als deze bewegingen tijdelijk niet goed lukken of pijnlijk zijn en de reden voor de mammografie is niet dringend, stel je het onderzoek best even uit. Als het onderzoek uitstellen en zelfstandig rechtstaan niet mogelijk is, wordt gekeken of we met ondersteuning van de verpleegkundigen de mammografie toch staand kunnen nemen. Is dit niet mogelijk, wordt de mammografie zittend genomen.
Ik heb borstprotheses, wat nu?
Ook me een borstprothese kan je een mammografie krijgen. Vermeld dit altijd aan de verpleegkundige die het onderzoek zal uitvoeren.
Maakt de grote van de borst uit om een mammografie te kunnen uitvoeren?
Het maakt niet uit hoe groot de borst is. Zowel bij vrouwen met kleinere als met grotere borsten kan een kwalitatieve mammografie gemaakt worden.
Hoe verloopt de betaling?
Voor een diagnostische mammografie wordt de derdebetalersregel toegepast. Dit betekent dat je enkel een factuur ontvangt voor het persoonlijk aandeel van de kosten (het remgeld). Een screeningsmammografie is volledig gratis. Patiënten met een verhoogd risico op borstkanker of die in het verleden borstkanker hebben gehad, krijgen een verhoogde tegemoetkoming. Dit verhoogd risico of ‘High risk’ moet genoteerd staan op het voorschrift van de arts om dit te kunnen inbrengen.
Praktische informatie
Hoe je een afspraak maakt, hoe je je kunt voorbereiden op het onderzoek en waar je je beelden kunt raadplegen, lees je hier.
Praktische info
