17 februari 2025
Primeur in Vlaanderen: CEM-geleide borstbiopsie
dr. Laurence Verhaeghe
De dienst Radiologie van AZ Sint-Lucas biedt sinds kort - als eerste in Vlaanderen - een innovatieve techniek aan voor het biopteren van borstletsels die niet zichtbaar zijn op conventionele mammografie en echografie. Zo blijven we mee investeren in de meest up-to-date diagnostiek van borstkanker, en dit op een zo comfortabel mogelijke manier voor de patiënte.
Wat is CEM?
Contrast Enhanced Mammografie (CEM) is een techniek die de laatste jaren steeds meer naar de voorgrond treedt op het gebied van beeldvorming van de borst. Waar vroeger MRI werd ingezet voor staging en als problem solver, kan deze ondertussen bij meerdere indicaties vervangen worden door contrastmammografie. Beide technieken steunen op dezelfde theoretische basis: de neoangiogenese van tumorale letsels. Bij CEM krijgt de patiënte intraveneus jodiumhoudend contrast toegediend (+/- 100 ml).
Na een wachttijd van twee minuten nemen we van elke borst twee opnames (CC en MLO). Elke opname levert een laag-energetisch beeld op, dat vergelijkbaar is met een conventionele mammografie, en een substractiebeeld waarbij het achtergrondparenchym onderdrukt wordt en de pathologisch aankleurende zones naar de voorgrond treden (Figuur 1).
Figuur 1: Rechter CC opname bij een contrast enhanced mammografie voor staging van een tumoraal proces. De reeds gekende maligniteit is zichtbaar op het laag-energetisch beeld (linkse foto). Het substractiebeeld (rechtse foto) toont nog twee bijkomende verdacht aankleurende satellietletsels, respectievelijk posterieur en mediaal van het indexletsel.
CEM-biopsie
Sinds kort kunnen we in ons centrum – als eerste in Vlaanderen – met dezelfde techniek ook biopsies voor anatomopathologisch nazicht uitvoeren. Net zoals bij de diagnostische procedure wordt eerst intraveneus contrast toegediend. Na twee minuten wordt de targetborst gepositioneerd op het mammografietoestel. Op basis van coördinaten wordt de beste toegangsweg berekend. Na ontsmetting van de huid en lokale verdoving kunnen we de biopsies nemen (10G – vacuüm) (Figuur 2).
Nadien wordt een clip geplaatst in de biopsieloge als referentie voor eventuele heelkunde of voor verdere follow-up. De CEM en biopsie zelf nemen ongeveer 10 minuten in beslag. Met de voorbereiding, installatie en de naverzorging erbij reken je best op 30 tot 45 minuten. Na de procedure blijft de patiënte nog een halfuurtje onder toezicht in de wachtzaal met een coldpack tegen de punctieplaats om zwelling te voorkomen.
Figuur 2: Perprocedurale opnames tijdens een CEM-biopsie uitgevoerd op onze dienst. Visualisatie van een onscherp afgelijnd contrastaankleurend letseltje (7 mm) achter de tepel. Dit letsel was niet aantoonbaar op echografie of conventionele mammografie. In overleg met de behandelend gynaecoloog zijn we overgegaan tot een CEM-biopsie. De procedure werd goed verdragen door de patiënte, zonder periprocedurale complicaties. Het APO-resultaat bevestigde dat dit een maligne letsel is.
Aandachtspunten
Gezien de toediening van een significante hoeveelheid jodiumhoudend contrast, gelden gelijkaardige contra-indicaties als bij een CT-onderzoek, met als voornaamste een sterk verminderde nierfunctie en ernstige allergie aan jodiumhoudende contrastmiddelen. Gezien de grootte van de biopsies (10G) moeten we ook rekening houden met de stollingsstatus van de patiënte en het al dan niet innemen van bloedverdunnende medicatie.
Een CEM-biopsie is een tweede- of derdelijnsonderzoek en wordt enkel uitgevoerd bij strikte indicaties, na grondige evaluatie van het dossier door de borstradioloog en in overleg met de behandelende arts (meestal gynaecoloog of oncoloog) of na multidisciplinair overleg tijdens de wekelijkse borstkrans of het MOC.
