Primeur: eerste robotgeassisteerde heupprothese met ROSA-robot in Europa

Een belangrijke week voor het heupteam van Orthoclinic Brugge, actief in AZ Sint-Lucas, want op maandag 13 januari werd de ROSA-robot, die al werd ingezet voor knieprotheses, voor het eerst gebruikt voor een totale heupprothese. Dankzij haar uitgebreide expertise kreeg het heupteam, bestaande uit dr. Maxence Vandekerckhove, dr. Anthony Van Eemeren en dr. Jan Vanlommel, de eer om deze ingreep voor het eerst in Europa te mogen uitvoeren.

Meer dan 30.000 heupprotheses per jaar

De meest voorkomende reden om een heupprothese te plaatsen is coxartrose (slijtage van het kraakbeen in het heupgewricht). Artrose treft ongeveer 10 % van de Belgische bevolking. Dat cijfer stijgt naarmate de leeftijd vordert: bijna 80 % van de mensen ouder dan 70 jaar wordt hiermee geconfronteerd. Bij 283 op de  100.000 inwoners wordt een heupprothese geplaatst. In 2023 werden in België meer dan 30.000 heupprotheses uitgevoerd. Door de toenemende vergrijzing zal dit cijfer alleen maar verder stijgen.

De operatie van de eeuw

Bij een totale heupprothese wordt het aangetaste heupgewricht vervangen door een kunstgewricht. Deze ingreep wordt wel eens ‘the operation of the century’¹ genoemd omwille van de enorme verbetering van de levenskwaliteit die het de patiënt biedt. “Een totale heupprothese biedt verlichting van chronische pijn, herstelt mobiliteit en stelt patiënten in staat weer zelfstandig te functioneren. Voor veel mensen met ernstige artrose of heupbeschadiging is dit levensveranderend” licht dr. Jan Vanlommel toe.

Het heupteam heeft jarenlange expertise opgebouwd in totale heupprotheses. Ze zetten sterk in op zorg vóór, tijdens en na de operatie, met extra aandacht voor pijnbestrijding. Dankzij hun innovatieve aanpak o.a. op vlak van de anterieure toegangsweg wordt een heupprothese nu ook regelmatig uitgevoerd in het dagziekenhuis, waardoor een overnachting niet meer nodig is. Het team blijft de techniek verfijnen en heeft hierover al meerdere wetenschappelijke publicaties uitgebracht. Dankzij die koploperspositie zijn ze erin geslaagd als eersten in Europa de ROSA-robottechnologie te gebruiken voor het plaatsen van een totale heupprothese.

Eerste ROSA-geassisteerde totale heupprothese in Europa

De ROSA (Robotical Surgical Assistant)-robot, een robotarm die de chirurg assisteert tijdens de ingreep, wordt in AZ Sint-Lucas al meer dan drie jaar gebruikt voor knieprotheses, met zeer gunstige resultaten. Op 13 januari werd de ROSA in AZ Sint-Lucas ook voor het eerst in Europa ingezet bij een totale heupprothese. De eerste 10 cases zijn intussen zeer vlot verlopen en het preoperatieve plan kon tijdens de operatie perfect uitgevoerd worden.

In de Verenigde Staten en Zuid-Afrika werd de ROSA-robot al uitgebreid getest en gebruikt voor heupprotheses. De veiligheid is dus gegarandeerd en de resultaten zijn veelbelovend. “Het gebruik van de robot laat toe om de prothese nog accurater te plaatsen waardoor de originele anatomie van de heup beter gereconstrueerd kan worden” licht dr. Anthony Van Eemeren toe. “Onderzoek wijst er steeds meer op dat de robotgeassisteerde ingrepen nauwkeuriger zijn dan traditionele methoden en leiden tot minder complicaties. Daarnaast herstellen patiënten vaak beter, functioneren ze beter in het dagelijks leven en zijn ze meer tevreden over het resultaat van de operatie. Slechts een klein percentage van de patiënten is na de plaatsing van een heupprothese niet tevreden. Dankzij de robotassistentie zal dit percentage nog verder dalen en zo leiden tot een nog grotere patiëntentevredenheid.”

De ROSA-robot biedt unieke voordelen ten opzichte van andere robots die al gebruikt worden. Zo zijn er geen extra pinnen nodig tijdens de ingreep, wat de procedure minder invasief maakt en de operatietijd verkort. Bovendien is er geen extra bestraling nodig voor het maken van CT-beelden vooraf, wat het proces eenvoudiger en patiëntvriendelijker maakt.

Ook goed om weten: het gebruik van de robot brengt geen extra kosten met zich mee voor de patiënt.

Opleidingscentrum

Het heupteam van AZ Sint-Lucas Brugge volgde een speciale training voor deze procedure met de ROSA-robot met onder andere een opleiding in een kadaverlab in Keulen. Het is de bedoeling dat het team nu vanuit Brugge ook andere Europese chirurgen zal opleiden in deze vernieuwende techniek.

"Met de introductie van de ROSA-robot bij totale heupprotheses hopen we onze resultaten de komende jaren nog verder te verbeteren” besluit dr. Maxence Vandekerckhove. “Bovendien levert het gebruik van de robot ons een schat van data op die ons in staat stelt om verder onderzoek te verrichten naar de ideale positionering van de componenten, zodat we de techniek nog verder kunnen verfijnen en optimaliseren.”

De dienst Orthopedie van AZ Sint-Lucas maakt deel uit van de artsenassociatie Orthoclinic die in beide Brugse ziekenhuizen actief is (AZ Sint-Jan en AZ Sint-Lucas).

Contact

Dienst Orthopedie
050 36 53 10
ortho@stlucas.be

¹ The operation of the century: total hip replacement Learmonth, Ian D et al. The Lancet, Volume 370, Issue 9597, 1508 - 1519)